مطالعه سلول‏های تولیدکننده لعاب (mucous cells) در کپور ماهی پرورشی (cyprinus carpio) و واکنش آنها در برابر فاکتورهای فیزیکی و شیمیائی

سلول‏های تولیدکننده لعاب در بخشی از اپیدرم کپور ماهی پرورشی (cyprinus carpio) و تغییرات آنها در طول زمان پس از مرگ ماهی بررسی شد. همچنین رفتار این سلول‏ها در مقابل فاکتورهای خارجی مانند حرارت وآنتی‏اکسیدان‏های معدنی و آلی (بی‏سولفیت سدیم و هیدروکینون) و احتمال استفاده از این سلول‏ها به عنوان معرف و شاخص زمان مرگ ماهی و تشخص احتمالی شرایط فیزیکی و شیمیابی که ماهی در آن مرده، بررسی شد. ماهی‏های مورد مطالعه از مزارع پرورش ماهی واقع در نیشابور تهیه گردیدند و در زمان‏های مختلف نمونه‏هایی از بافت پوششی ماهی تهیه گردید و با استفاده از معرف‏های متفاوت و مورد استفاده در سیتوشیمی مانند پاس (pas)، آلدئیدفوشین، کارمین و آبی‏متیلن، رنگ‏آمیزی شد. نتایج حاصل از تحقیق نشان دادند که با افزایش درجه‏حرارت و کاهش اکسیژن (در آب ساکن) سرعت نابودی سلول‏ها ی اپیدرمی افزایش می‏یابد. آخرین سلول‏ها بعد از حدود 130ساعت در اپیدرم در جریان آب تازه و حرارت 17 تا 18 درجه نابود می‏شوند. در دمای 25 درجه، سرعت نابودی آنها به دو برابر افزایش پیدا می‏کند. تزریق آنتی‏اکسیدان‏های به کار برده شده نه تنها تأثیری در افزایش مقاومت سلول‏ها نداشتند، بلکه مقاومت آنها را به شدت کاهش دادند به شکلی که پس از 90 ساعت، اندکی از سلول‏های لعابی باقی می‏ماند. به نظر می‏رسد که با توجه به نتایج کسب شده، روش بررسی سلول‏های تولیدکننده لعاب در اپیدرم ماهیان می‏تواند به‏عنوان یک شاخص برای تشخیص زمان مرگ ماهی مورد استفاده قرار گیرد در این میان، بهترین نتیجه را آلدئیدفوشین با فیکساتور بوئن ارائه می‏دهند.